Nhà sáng lập Stables Labs bị nghi vấn dính líu đến vụ việc sụp đổ USDX khiến nhiều người trắng tay

Thị trường DeFi đang chao đảo khi hai stablecoin thuật toán deUSD và USDX đồng loạt sụp đổ. Từ mức giá ổn định quanh 1 USD, stablecoin deUSD rơi thẳng xuống chỉ còn 0,05 USD, mất tới 98% giá trị. USDX cũng không khá hơn, giảm sâu về 0,37 USD. Hàng nghìn nhà đầu tư bất ngờ khi mất trắng toàn bộ tài sản chỉ sau một đêm.

deUSD vốn là một stablecoin thuật toán do Elixir Network phát triển từng được quảng bá là “an toàn tuyệt đối”, được bảo chứng bằng các tài sản DeFi chất lượng như stETH, sDAI cùng các khoản vay lợi suất cao. Tuy nhiên, rủi ro thực sự lại nằm ở mối quan hệ chằng chịt với Stream Finance, khi đây vốn là đối tác nắm giữ tới 90% nguồn cung deUSD và đang vay 68 triệu USDC, chiếm 65% giá trị bảo chứng.

Khi Stream Finance thông báo mất 93 triệu USD do có liên quan đến vụ tấn công các bể thanh khoản trên Balancer, hiệu ứng domino lập tức kích hoạt. Stablecoin deUSD của Elixir Network do không còn được bảo đảm giá trị bởi xUSD do stablecoin của Stream cũng đã mất toàn bộ lượng USDC làm tài sản bảo chứng, từ đó kéo theo khủng hoảng thanh khoản toàn hệ thống. Nhà đầu tư bắt đầu hoảng loạn bán tháo, tiếp tục đẩy giá deUSD giảm mạnh.

Không lâu sau đó, deUSD gần như mất hoàn toàn giá trị, chạm đáy 0,03 USD. Hàng loạt giao thức cho vay đang sử dụng deUSD làm tài sản thế chấp rơi vào nợ xấu, tổng giá trị rủi ro lên tới hơn 285 triệu USD. May mắn là Elixir Network đã phản ứng kịp thời, nhanh chóng chụp ghi lại số dư ví của người dùng (loại trừ phần của Stream) và mở chương trình đổi 1:1 sang USDC.

Trong khi đó, USDX – stablecoin thuật toán của Stables Labs cũng chịu chung số phận. Ngày 6 tháng 11, USDX mất peg, giảm hơn 60% giá trị chỉ trong một ngày. Nguyên nhân được xác định là do vụ tấn công Balancer vào ngày 4 tháng 11 trước đó, khi một kẻ tấn công khai thác lỗ hổng trong hợp đồng thông minh của giao thức và rút sạch hàng loạt tài sản như ETH và token staking, gây thiệt hại 128 triệu USD.

Đọc thêm: Bóc tách mạng lưới rửa tiền 14 tỷ USD của ông trùm lừa đảo Chen Zhi

USDX có mối quan hệ chặt chẽ với các bể thanh khoản của Balancer, nên khi ETH và các tài sản thế chấp cho USDX bị rút ra đã khiến cho tỷ lệ USDX và tài sản thế chấp bị chênh lệch. Hợp đồng thông minh phải tự động cân bằng lại thanh khoản và lượng USDX khiến giá lao dốc nhanh chóng khỏi mốc 1 USD.

Điều khiến cộng đồng phẫn nộ là thay vì có chương trình bồi thường như Elixir Network, Stables Labs lại chọn cách im lặng. Cho đến nay, dự án chưa công bố bất kỳ kế hoạch bồi thường nào. Cộng đồng còn cáo buộc nhà sáng lập Flex Yang đã rút toàn bộ tài sản cá nhân trước khi sự cố xảy ra, giống như biết trước sự việc. Hiện tại, giá USDX vẫn đang được giao dịch ở mức 0,37 USD với mức thanh khoản rất thấp và gần như không còn niềm tin từ cộng đồng.

Hai sự kiện bất ngờ này không chỉ khiến hàng trăm triệu USD bốc hơi, mà còn làm lung lay niềm tin vào các stablecoin thuật toán – vốn từng được xem là giải pháp thay thế “phi tập trung” cho USDC hay USDT. Các giao thức lớn như Compound phải tạm dừng rút tiền để tránh khủng hoảng thanh khoản, trong khi nhiều nhà đầu tư e sợ cơn “khủng hoảng tín dụng DeFi” tương tự UST năm 2022 sẽ lặp lại. Dòng vốn đang rút mạnh khỏi các stablecoin sinh lợi, khiến TVL nhiều giao thức giảm tới 95%.

Đọc thêm: Chân dung “ông trùm” đứng sau vụ lừa đảo hàng chục tỷ đồng trên sàn tiền ảo Lion Broker

Nhiều nhà đầu tư đã phải chịu thiệt hại rất nặng khi vụ việc này diễn ra, một trong số đó là địa chỉ ví cá voi 0x88b7. Theo thông tin được cung cấp từ Lookonchain, địa chỉ ví của cá voi này đã nap 621.000 USD vào Usdxmoney và số tiền này nhanh chóng biến thành 163.000 USD khi sự việc này diễn ra, tương đương mức âm 74%. Tới thời điểm hiện tại số tiền trên vẫn đang kẹt lại ở trong giao thức và chưa được xử lý, mặc cho USDX đang mất giá trị theo từng giờ.

Với nhà đầu tư cá nhân, đây là lời cảnh tỉnh đắt giá: không có stablecoin thuật toán nào thực sự “an toàn tuyệt đối” nếu không hiểu rõ cách nó vận hành. Những token được hứa hẹn lợi nhuận cao thường đi kèm rủi ro hệ thống phức tạp, từ tài sản thế chấp biến động đến sự phụ thuộc vào đối tác thứ ba.