NDAChain là gì ? Blockchain của chính phủ Việt Nam có gì đặc biệt?

Khái niệm về NDAChain

NDAChain là nền tảng blockchain quốc gia đầu tiên của Việt Nam, được phát triển bởi Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia. Đây không chỉ là một công nghệ, mà là một hạ tầng số chiến lược được thiết kế để phục vụ cho các mục tiêu chuyển đổi số và chủ quyền dữ liệu của quốc gia. Nền tảng này tạo ra một môi trường tin cậy, minh bạch và an toàn để lưu trữ, quản lý các thông tin quan trọng.

🇻🇳 BREAKING: Vietnam launches national blockchain NDAChain to power digital IDs, smart contracts & government records with hybrid decentralization. pic.twitter.com/vg4Blf8trK

— Cointelegraph (@Cointelegraph) July 25, 2025

Sự khác biệt NDAChain với các Blokchain khác?

Điểm khác biệt cốt lõi của NDAChain nằm ở mô hình vận hành và mục đích sử dụng. Trong khi hầu hết các blockchain công cộng (như Bitcoin, Ethereum) hướng tới sự phi tập trung hoàn toàn và hoạt động toàn cầu, NDAChain lại tập trung vào mô hình "sovereign-first" (ưu tiên chủ quyền).

• Tuân thủ pháp lý: NDAChain được xây dựng để tuân thủ chặt chẽ pháp luật Việt Nam, điều này rất quan trọng đối với các hoạt động của chính phủ và các tổ chức nhà nước.

• Bảo mật dữ liệu cá nhân: Khác với nhiều blockchain lưu trữ dữ liệu công khai, NDAChain không lưu trữ trực tiếp dữ liệu cá nhân (PII) của người dùng. Thay vào đó, nó chỉ lưu trữ dữ liệu đã được mã hóa và các chứng chỉ số (Verifiable Credentials - VC), đảm bảo quyền riêng tư và bảo mật.

• Mô hình Hybrid: Nền tảng này sử dụng mô hình kết hợp giữa blockchain công cộng và riêng tư, cho phép vừa đảm bảo tính minh bạch, vừa duy trì sự kiểm soát cần thiết.

NDA thúc đẩy blockchain có chủ quyền và cơ sở hạ tầng ID phi tập trung.

NDAChain giúp ích gì cho chính phủ ?

NDAChain đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy Chính phủ số, giúp tối ưu hóa các quy trình hành chính và tăng cường hiệu quả quản lý.

• Quản lý dữ liệu hiệu quả: Giúp chính phủ xây dựng hệ thống dữ liệu quốc gia thống nhất, minh bạch và an toàn.

• Thực hiện các dịch vụ công: Ứng dụng blockchain giúp số hóa các thủ tục hành chính, từ định danh số, quản lý hồ sơ, cho đến chứng thực văn bản, giảm thiểu thời gian và chi phí.

• Chống gian lận và tham nhũng: Với tính chất bất biến của blockchain, các giao dịch và thông tin được ghi lại vĩnh viễn, giúp chống lại các hành vi gian lận và tham nhũng trong các hoạt động của nhà nước.

• Truy xuất nguồn gốc: Giúp chính phủ quản lý và giám sát chất lượng sản phẩm, từ đó bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và thúc đẩy thương hiệu quốc gia.

NDAChain được vận hành bởi ai?

NDAChain được vận hành và quản lý bởi một liên minh các tổ chức chính phủ và phi chính phủ. Cụ thể, nền tảng này được quản lý bởi Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia và Trung tâm Sáng tạo - Khai thác Dữ liệu thuộc Trung tâm Dữ liệu Quốc gia. Sự tham gia của các cơ quan này đảm bảo tính ổn định, tuân thủ pháp lý và an toàn cho toàn bộ hệ thống.

NDAChain có những ưu điểm gì?

NDAChain sở hữu nhiều ưu điểm nổi bật, giúp nó trở thành nền tảng quan trọng cho công cuộc chuyển đổi số của Việt Nam.

• Tính bảo mật cao: Dữ liệu được mã hóa và không lưu trữ thông tin cá nhân trực tiếp, giúp bảo vệ quyền riêng tư của người dùng.

• Tính minh bạch và bất biến: Các giao dịch trên blockchain không thể bị thay đổi hoặc xóa bỏ, tạo ra sự minh bạch tuyệt đối.

• Khả năng tương thích: Nền tảng được thiết kế để có thể tích hợp với các hệ thống hiện có của chính phủ và doanh nghiệp.

• Tăng cường chủ quyền số: NDAChain là công nghệ "made in Vietnam", giúp Việt Nam chủ động trong việc quản lý dữ liệu và không phụ thuộc vào các nền tảng nước ngoài.

• Đa dạng ứng dụng: Có thể ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ định danh số, truy xuất nguồn gốc, đến quản lý chuỗi cung ứng.

Phân tích chi tiết về kiến trúc của NDAChain

Kiến trúc của NDAChain được thiết kế đặc biệt để đáp ứng các yêu cầu về chủ quyền dữ liệu, bảo mật và khả năng mở rộng trong bối cảnh chuyển đổi số của Việt Nam. Đây là một mô hình hybrid blockchain độc đáo, kết hợp những ưu điểm của cả blockchain công khai và riêng tư.

a. Mô hình Hybrid Blockchain: NDAChain không hoàn toàn là một blockchain công khai (public) như Bitcoin hay Ethereum, cũng không phải là một blockchain riêng tư (private) được kiểm soát hoàn toàn bởi một tổ chức. Thay vào đó, nó sử dụng một mô hình kết hợp:

• Chuỗi công khai (Public chain): Một phần của hệ thống hoạt động như một chuỗi công khai để đảm bảo tính minh bạch và bất biến của các giao dịch. Các thông tin quan trọng đã được mã hóa sẽ được ghi lại trên chuỗi này để mọi người đều có thể xác minh.

• Chuỗi riêng tư (Private chain): Các chuỗi riêng tư sẽ được sử dụng để xử lý các dữ liệu nhạy cảm hoặc các nghiệp vụ nội bộ của các tổ chức, chính phủ. Điều này giúp tăng cường bảo mật và đảm bảo tính riêng tư của dữ liệu.

• Vai trò của mô hình Hybrid: Mô hình này cho phép NDAChain vừa có được sự tin cậy, minh bạch của blockchain công khai, vừa có được sự kiểm soát, tốc độ và quyền riêng tư của blockchain riêng tư. Nó là sự lựa chọn tối ưu cho một hạ tầng blockchain quốc gia.

b. Cơ chế đồng thuận (Consensus Mechanism): Mặc dù thông tin chi tiết về cơ chế đồng thuận của NDAChain chưa được công bố rộng rãi, nhưng nhiều khả năng nền tảng này sử dụng một phiên bản tùy chỉnh của Proof of Authority (PoA) hoặc một cơ chế tương tự.

• Proof of Authority (PoA): Cơ chế này dựa vào các thực thể được ủy quyền để xác thực các khối (block). Trong trường hợp của NDAChain, các thực thể này có thể là các cơ quan của chính phủ hoặc các tổ chức uy tín được công nhận.

• Ưu điểm: PoA có tốc độ xử lý nhanh, tiết kiệm năng lượng và phù hợp với các ứng dụng có yêu cầu về hiệu suất cao. Nó cũng cho phép kiểm soát tốt hơn các nút (node) trong mạng lưới, đảm bảo tính ổn định và an ninh.

c. Khả năng mở rộng (Scalability) và bảo mật: Đây là hai yếu tố then chốt quyết định sự thành công của NDAChain.

• Khả năng mở rộng: Với mô hình hybrid, NDAChain có thể xử lý một lượng lớn giao dịch bằng cách phân tách các tác vụ. Các giao dịch ít quan trọng có thể được xử lý trên các chuỗi riêng tư, trong khi các giao dịch quan trọng sẽ được ghi lại trên chuỗi công khai.

• Bảo mật: NDAChain đảm bảo bảo mật thông qua việc không lưu trữ trực tiếp dữ liệu cá nhân (PII) trên chuỗi. Thay vào đó, nó chỉ lưu trữ dữ liệu đã được mã hóa và các chứng chỉ số (Verifiable Credentials - VC). Điều này giúp ngăn chặn các cuộc tấn công nhằm vào dữ liệu cá nhân, đồng thời vẫn đảm bảo tính toàn vẹn của thông tin.

Cơ chế PoA của NDAChain.

So sánh NDAChain với các Blockchain quốc gia khác trên thế giới

NDAChain của Việt Nam có những điểm tương đồng và khác biệt so với các blockchain quốc gia khác trên thế giới, chủ yếu do cách tiếp cận và mục tiêu phát triển. Dưới đây là bảng so sánh chi tiết giữa NDAChain với hai ví dụ nổi bật là Blockchain Service Network (BSN) của Trung Quốc và e-Estonia của Estonia.

NDAChain (Việt Nam)

NDAChain là hạ tầng blockchain quốc gia được xây dựng với triết lý "sovereign-first" (ưu tiên chủ quyền). Nền tảng này tập trung vào việc tuân thủ pháp lý Việt Nam, đảm bảo chủ quyền dữ liệu và bảo mật thông tin cá nhân.

• Mục tiêu chính: Cung cấp hạ tầng cho các ứng dụng chính phủ số, kinh tế số, đồng thời đảm bảo an ninh dữ liệu quốc gia.

• Cơ chế hoạt động: Sử dụng mô hình Hybrid Blockchain, kết hợp các nút xác thực của cả cơ quan chính phủ và doanh nghiệp. Điều này cho phép duy trì sự kiểm soát của nhà nước trong khi vẫn khuyến khích sự tham gia của cộng đồng.

• Bảo mật dữ liệu: NDAChain không lưu trữ dữ liệu cá nhân (PII) trực tiếp trên chuỗi. Thay vào đó, nó sử dụng các chứng chỉ số đã được mã hóa (Verifiable Credentials), giúp bảo vệ quyền riêng tư tuyệt đối.

• Ứng dụng: Tập trung vào các sản phẩm cụ thể như NDA Key (định danh số phi tập trung) và NDA Trace (truy xuất nguồn gốc sản phẩm).

NDAChain (Việt Nam).

Blockchain Service Network (BSN) (Trung Quốc)

BSN là một mạng lưới blockchain toàn cầu được chính phủ Trung Quốc hỗ trợ. Nó được thiết kế như một hạ tầng công cộng để giảm chi phí phát triển và triển khai các ứng dụng blockchain.

• Mục tiêu chính: Tạo ra một "hệ sinh thái blockchain đa nền tảng" với chi phí thấp để thúc đẩy sự phát triển của công nghệ này. BSN định vị mình là "cửa hàng một cửa" cho các nhà phát triển.

• Cơ chế hoạt động: BSN hoạt động như một nền tảng cơ sở hạ tầng, cho phép các nhà phát triển xây dựng các ứng dụng trên nhiều blockchain khác nhau (như Hyperledger Fabric, Ethereum không dùng tiền mã hóa,...) thông qua một mạng lưới thống nhất.

• Bảo mật dữ liệu: BSN không liên kết với các loại tiền điện tử, vì chúng bị cấm ở Trung Quốc. Các giao dịch trên mạng lưới này được tính phí bằng đồng USD thay vì tiền mã hóa. Mạng lưới này dấy lên một số lo ngại về an ninh dữ liệu và sự kiểm soát của chính phủ.

• Ứng dụng: Hướng đến việc phát triển các ứng dụng phi tập trung (dApps) và quản lý NFT, chủ yếu phục vụ các doanh nghiệp và tổ chức trong nước.

Blockchain Service Network (BSN) (Trung Quốc).

e-Estonia (Estonia)

Estonia là một trong những quốc gia tiên phong trong việc ứng dụng công nghệ số vào quản lý nhà nước. Mặc dù không có một blockchain quốc gia duy nhất, nhưng hệ thống của Estonia sử dụng công nghệ blockchain để bảo vệ dữ liệu công và các dịch vụ điện tử.

• Mục tiêu chính: Tăng cường an toàn và minh bạch cho các dịch vụ chính phủ điện tử (e-Government). Estonia sử dụng blockchain để đảm bảo tính toàn vẹn của dữ liệu và chống lại các cuộc tấn công mạng.

• Cơ chế hoạt động: Estonia sử dụng công nghệ Keyless Signature Infrastructure (KSI) blockchain. Công nghệ này hoạt động như một "con dấu thời gian" kỹ thuật số, giúp xác định mọi thay đổi dữ liệu một cách tức thì và không thể phủ nhận.

• Bảo mật dữ liệu: Hệ thống này cho phép phát hiện tức thời khi có ai đó truy cập hoặc thay đổi dữ liệu của người dân (ví dụ: hồ sơ y tế điện tử), đảm bảo tính bảo mật và riêng tư cao.

• Ứng dụng: Công nghệ blockchain được tích hợp vào hầu hết các dịch vụ công, bao gồm hồ sơ y tế, đăng ký kinh doanh, và dịch vụ công chứng.

e-Estonia (Estonia).

Bảng so sánh các Blockchain của các quốc gia.

Tác động của NDAChain đến các ngành kinh tế trọng điểm

NDAChain được kỳ vọng sẽ tạo ra những tác động mạnh mẽ đến các ngành kinh tế trọng điểm của Việt Nam, đặc biệt là trong các lĩnh vực cần sự minh bạch và khả năng truy xuất nguồn gốc cao. Trong ngành nông nghiệp và sản xuất, NDAChain có thể giúp giải quyết các vấn đề về truy xuất nguồn gốc và chất lượng sản phẩm. Với sản phẩm NDA Trace, người tiêu dùng có thể quét mã QR để biết toàn bộ hành trình của sản phẩm, từ đó chống lại hàng giả, hàng nhái và nâng cao giá trị thương hiệu. Trong lĩnh vực y tế, NDAChain giúp tăng cường bảo mật cho hồ sơ bệnh án điện tử và chống thuốc giả, thuốc kém chất lượng bằng cách giám sát toàn bộ chuỗi cung ứng dược phẩm. Điều này giúp bệnh nhân yên tâm hơn và thúc đẩy các hoạt động nghiên cứu y học. Cuối cùng, trong ngành tài chính và ngân hàng, NDAChain có thể hỗ trợ các tổ chức trong việc định danh điện tử (eKYC) một cách nhanh chóng và an toàn, đồng thời tự động hóa các quy trình tài chính thông qua hợp đồng thông minh. Nhờ đó, nền tảng này góp phần thúc đẩy kinh tế số và tạo ra một môi trường kinh doanh minh bạch, tin cậy.

NDA Trace.

Tổng kết