Giám đốc pháp lý Sky Mavis cảnh báo Nghị quyết 05 có thể “giết chết” ngành blockchain tại Việt Nam

Việt Nam đang chuẩn bị bước vào giai đoạn quan trọng trong việc định hình khung pháp lý cho tài sản mã hóa, Nghị quyết 05-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế số đã nhanh chóng trở thành chủ đề được bàn luận. Văn bản này được kỳ vọng sẽ đặt nền móng cho việc quản lý một lĩnh vực mới mẻ nhưng đầy tiềm năng, song đồng thời cũng khiến cộng đồng blockchain trong nước lo ngại về nguy cơ siết chặt quá mức.

Trong số những ý kiến phản biện, ông Bùi Đại Huynh, Giám đốc Pháp lý của Sky Mavis – công ty đứng sau trò chơi Axie Infinity và Layer 2 Ronin đã công khai bày tỏ quan ngại sâu sắc.Theo ông, một điều khoản cụ thể trong nghị quyết có thể bị diễn giải theo hướng cấm giao dịch on-chain, tức các hoạt động trực tiếp trên blockchain, từ đó gây ra hệ quả “giết chết” toàn bộ ngành công nghiệp non trẻ này tại Việt Nam.

Quy định nhiều tranh cãi trong Nghị quyết

Nghị quyết 05 quy định rằng sau 6 tháng kể từ khi tổ chức đầu tiên được cấp phép cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa, nhà đầu tư trong nước giao dịch không thông qua sàn do Bộ Tài chính cấp phép sẽ có nguy cơ bị xử lý hành chính hoặc thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự. 

Đây là quy định được xây dựng với mục tiêu quản lý chặt chẽ hơn, ngăn ngừa rủi ro lừa đảo và rửa tiền. Tuy nhiên, cách diễn đạt của điều khoản này, theo ông Huynh vẫn còn quá mơ hồ và dễ dẫn tới những cách hiểu cực đoan.

Nếu cơ quan quản lý chọn cách tiếp cận cứng rắn, quy định có thể buộc toàn bộ giao dịch tài sản mã hóa phải thực hiện thông qua một số ít sàn giao dịch được cấp phép. Đáng nói, số lượng sàn được phép sẽ bị giới hạn, với yêu cầu khắt khe như vốn điều lệ tối thiểu 10.000 tỷ đồng. “Nếu áp dụng như vậy, gần như toàn bộ hoạt động on-chain vốn là cốt lõi của blockchain – sẽ bị triệt tiêu”, ông Huynh cảnh báo.

Nguy cơ “chảy máu” công nghệ

Giám đốc pháp lý của Sky Mavis cho rằng cấm giao dịch on-chain không chỉ ảnh hưởng đến hoạt động mua bán tài sản đơn thuần, mà còn ngăn chặn hàng loạt hoạt động tạo giá trị trên blockchain như staking, farming, cho vay, airdrop, chạy node, biểu quyết hay token hóa tài sản. Đây chính là nền tảng giúp các dự án hình thành sản phẩm, phát triển cộng đồng và thu hút vốn đầu tư.

“Nếu bị cấm, các dự án buộc phải chuyển ra nước ngoài hoặc dừng hoạt động. Điều này đồng nghĩa với việc Việt Nam sẽ đánh mất cơ hội phát triển mà chúng ta đã bỏ nhiều công sức gây dựng trong những năm qua”, ông Huynh nói. Thực tế, Việt Nam từng được đánh giá là một trong những thị trường năng động nhất khu vực về blockchain, với đội ngũ lập trình viên và doanh nghiệp khởi nghiệp giàu tiềm năng.

Đọc thêm: Nhà sáng lập Holdstation: “Nếu pháp luật không cho phép, chắc chắn chúng tôi sẽ tuân thủ”

Rủi ro về giá cả và thanh khoản từ cá voi tiền số trong nước

Một hệ quả khác của việc “đóng khung” giao dịch trong phạm vi các sàn được cấp phép là giá coin trong nước có thể tách biệt khỏi thị trường toàn cầu. Hiện nay, sự đồng bộ về giá tài sản số giữa các sàn quốc tế được duy trì nhờ hoạt động arbitrage – mua bán chênh lệch giá giữa các sàn. Nếu nhà đầu tư trong nước không thể tự do giao dịch on-chain, thị trường Việt Nam sẽ rơi vào tình trạng “nội bất xuất, ngoại bất nhập”.

Khi đó, giá coin trong nước sẽ biến động khó lường và không còn phản ánh đúng giá trị toàn cầu. Các giao dịch P2P hay OTC vốn đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết thanh khoản và giảm biến động cũng có nguy cơ bị triệt tiêu. “Một khi một lượng tài sản lớn buộc phải đưa lên sàn để bán, thị trường sẽ chứng kiến cảnh giảm hoặc tăng dữ dội. Trong khi đó, tại Mỹ, các quỹ ETF có thể mua khối lượng lớn coin qua OTC để giữ ổn định thị trường”, ông Huynh dẫn chứng.

Đọc thêm: Làn sóng rời bỏ thị trường trong nước của các công ty tài chính số Việt sau Nghị quyết số 05/2025

Không thể quản lý tài sản số giống với chứng khoán

Ngoài khía cạnh pháp lý, Giám đốc pháp lý Sky Mavis còn nhấn mạnh sự khác biệt về mặt kỹ thuật. Theo ông, giao dịch trên sàn (spot) thực chất chỉ là cập nhật dữ liệu trong hệ thống nội bộ, còn coin thật vẫn được giữ trong ví on-chain của sàn. Chỉ khi người dùng rút coin, giao dịch mới diễn ra trực tiếp trên blockchain. Do đó, việc áp dụng cách quản lý như với chứng khoán truyền thống nơi cổ phiếu vật lý mất nhiều ngày để chuyển giao là không phù hợp.

Ông Huynh cho rằng cần phân biệt rõ giữa on-chain và dịch vụ giữ hộ (custody). Hoạt động on-chain vốn dĩ không liên quan đến việc quản lý tài sản của người dùng, vì vậy không cần thiết phải buộc vào giấy phép cung cấp dịch vụ tài sản ảo. Đây cũng là hướng tiếp cận mà nhiều quốc gia đã áp dụng để vừa bảo đảm đổi mới, vừa quản lý được rủi ro.

Kỳ vọng vào hướng dẫn chi tiết

Kết thúc chia sẻ, ôngi Huynh bày tỏ kỳ vọng rằng các văn bản hướng dẫn chi tiết từ Chính phủ sẽ làm rõ rằng Nghị quyết 05 chỉ điều chỉnh đối với các sàn giao dịch tập trung, chứ không nhằm cấm đoán hoạt động on-chain. “Đây là cơ hội để Việt Nam dẫn đầu khu vực về blockchain, thay vì tự đẩy ngành ra ngoài biên giới”, ông nhấn mạnh.

Sự việc này cho thấy Việt Nam đang đứng trước thách thức lớn trong việc cân bằng giữa quản lý rủi ro và thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Cộng đồng blockchain trong nước đang chờ đợi phản hồi từ Bộ Tài chính cùng các cơ quan liên quan, với hy vọng khung pháp lý sắp tới sẽ vừa đảm bảo an toàn, vừa tạo điều kiện để công nghệ blockchain phát triển mạnh mẽ trong kỷ nguyên kinh tế số.