Nhà đầu tư nên trụ lại hay rời bỏ khi thị trường tiền điện tử đi vào mùa đông?

Trong thế giới tiền điện tử, khái niệm “mùa đông crypto” không còn xa lạ. Đây là giai đoạn thị trường rơi vào trạng thái ảm đạm kéo dài, thanh khoản teo tóp, giá của Bitcoin cũng như thị trường Altcoin giảm mạnh, đi kèm với đó tâm lý nhà đầu tư chạm đáy.

Sau những cơn sốt tăng giá liên tiếp, mùa đông xuất hiện như một cuộc thanh lọc không khoan nhượng. Chỉ những dự án có nền tảng thực sự mới trụ vững, còn nhà đầu tư thì đứng trước câu hỏi nan giải — nên tiếp tục ở lại hay rời bỏ thị trường?

Mùa đông tiền điện tử thường kéo dài bao lâu?

Lịch sử của thị trường tiền điện tử ghi nhận nhiều chu kỳ tăng cho tới giảm rõ rệt và mỗi mùa đông đều mang những dấu mốc riêng. Sau mùa tăng trưởng “điên rồ” vào năm 2017, Bitcoin và thị trường tiền điện tử phải trải qua mùa đông dài 468 ngày trước khi có dấu hiệu hồi phục vào cuối tháng 3 năm 2019. Đến năm 2021, thị trường cũng phải trải qua một mùa đông với bong bóng GameFi vỡ tan kéo theo một thời kỳ suy thoái cũng dài 418 ngày. Mùa đông của chu kỳ năm 2021 gắn liền với sự lụi bại của Luna, FTX và hàng loạt quỹ đầu tư như 3AC.

Dù mỗi giai đoạn có những nguyên nhân khác nhau, một điểm chung có thể thấy rằng mùa đông của thị trường crypto thường kéo dài từ khoảng 400 ngày trở lên trong 2 mùa đông gần nhất. Sau mỗi chu kỳ ảm đạm, thị trường đều bước vào một thời kỳ hưng phấn mới, mạnh mẽ hơn trước. Chu kỳ giảm dường như là nhịp thở tự nhiên của thị trường, tuy lạnh lẽo nhưng cần thiết để loại bỏ sự thổi phồng quá mức và tái tạo sức sống.

Nếu lấy mốc 126.000 USD vào đầu tháng 10 làm đỉnh của thị trường, thì mùa đông của chu kỳ 2025 sẽ kéo dài tối thiểu đến tháng 11 năm 2026 trước khi bắt đầu có sự phục hồi trở lại vào các năm sau đó.

Đọc thêm: Bitcoin xuyên thủng mốc 90.000 USD, điều gì đang diễn ra?

Nhà đầu tư nhỏ lẻ có thể kiếm tiền trong mùa đông của thị trường?

Trái với cảm giác “đóng băng hoàn toàn”, mùa đông không phải là giai đoạn bất khả thi để sinh lợi. Tuy nhiên, cách kiếm tiền lúc này khác xa so với sự dễ dãi của thời kỳ tiền rẻ, thời điểm mà tất cả tài sản tăng giá.

Khi giá liên tục tăng, việc mua bán theo cảm xúc hay FOMO vẫn có thể có lợi. Nhưng trong mùa đông, thị trường đòi hỏi sự kiên nhẫn, hiểu biết và chiến lược rõ ràng hơn. Để kiếm tiền trong thị trường giảm giá, chúng ta sẽ có 2 cách chính gồm:

• Kiếm tiền không vốn
• Kiếm tiền có sử dụng vốn

Với kiếm tiền không vốn, thời kỳ thị trường đi vào mùa đông sẽ ít cạnh tranh hơn do thời điểm này đã có nhiều nhà đầu tư chọn rời bỏ thị trường. Vậy nên việc tham gia các chiến dịch Airdrop sẽ là một trong những cách tốt nhất để có thể mang về lợi nhuận trong mùa đông khắc nghiệt.

Aptos là một ví dụ điển hình vào mùa đông của chu kỳ năm 2021 khi mà mỗi tài khoản tham gia mạng thử nghiệm và sở hữu NFT ZERO trên mạng lưới đều được phân bổ 100 APT trị giá ~1.000 USD tại thời điểm niêm yết vào tháng 10 năm 2022. Với những ai là Validator thì trị giá phần thưởng có thể lên tới 3.000 USD.

Việc một thị trường có ít người tham gia sẽ khiến cho mỗi phần trong “miếng bánh” Airdrop của các dự án được chia nhiều hơn. Thử tưởng tượng với 1 triệu token được phân bổ nhưng có tới 100.000 người đủ điều kiện trong mùa tăng trưởng sẽ không đủ hấp dẫn. Nhưng nếu vẫn là miếng bánh ấy mà được chia cho 1.000 hoặc 10.000 người trong mùa đông thì chắc chắn sẽ hấp dẫn hơn nhiều.

Đối với việc kiếm tiền cần vốn lại có nhiều cách khác nhau. Cách đầu tiên là thực hiện việc mua vào khi cảm thấy các tài sản đã đủ rẻ. Tuy nhiên, cách này sẽ có rủi ro là khả năng chôn vốn và phải chịu thua lỗ trong ngắn hạn vì thị trường thường sẽ có xu hướng đi ngang để rũ bỏ các nhà đầu tư non kinh nghiệm. Việc mua vào ở thời điểm đáy của thị trường sẽ cho nhà đầu tư một vị thế tốt khi mùa xuân tới, tuy nhiên nếu đủ nhanh nhạy thì thị trường vẫn luôn có những cơn sóng nhỏ hồi phục. Những ai đủ nhanh nhạy hoàn toàn có thể tham gia “lướt sóng”.

Một cách khác nữa, nếu không đủ nhanh nhạy, nhà đầu tư có thể chọn mang tài sản của mình đã mua ở đáy hoặc trước đó tham gia vào các giao thức DeFi như AAVE, Sky hay Uniswap để cung cấp thanh khoản. APR được trả sẽ dao động từ 5% đến 7%, tuy có phần khiêm tốn nhưng đây là cách an toàn nhất nếu nhà đầu tư có kỹ năng không quá vượt trội.

Lợi nhuận tài chính giai đoạn này có thể ít hơn, nhưng lợi nhuận từ kiến thức được tích lũy trong mùa đông thường là thứ giúp nhà đầu tư chiến thắng ở mùa kế tiếp.

Đọc thêm: Strategy liệu có sụp đổ khi Bitcoin đang “mất thăng bằng”?

Mùa đông là mùa để đặt những viên gạch đầu cho sự phát triển

Một điều quen thuộc trong lịch sử thị trường là những người thành công nhất trong một mùa tăng trưởng không phải là những người bắt đầu đầu tư ngay khi thị trường tăng mạnh, mà là những người đã chuẩn bị từ trước khi thị trường đang lạnh, lặng và ít người quan tâm.

Mùa đông cho phép nhà đầu tư quan sát thị trường khách quan hơn, không bị chi phối bởi sự phấn khích của đám đông. Khi dòng tiền nóng rời bỏ thị trường, những dự án yếu sẽ nhanh chóng lộ ra, trong khi các dự án thật sự có giá trị lại trở nên dễ nhận diện hơn. Giá rẻ cũng giúp giảm áp lực tâm lý, cho phép nhà đầu tư tích lũy mà không phải chạy đua với những cú tăng giá bất ngờ.

Ở mùa đông, việc xây dựng thương hiệu cá nhân trên các nền tảng như X hay Kaito cũng sẽ dễ hơn. Tại thời điểm này, các “traffic farmer” cũng đã rời khỏi nền tảng do không còn sự chú ý. Người đọc còn lại sẽ là những builder thực thụ, nếu tạo đủ giá trị thì việc xây thương hiệu từ giai đoạn này sẽ là thời điểm thích hợp nhất.

Không có đúng sai, chỉ có phù hợp hay không

Mỗi mùa đông đặt nhà đầu tư trước một ngã rẽ: tiếp tục đi cùng thị trường hay tạm dừng để bảo toàn nguồn lực. Nhưng khác với quan điểm “đi hay ở là đúng hay sai”, câu trả lời thực tế hơn rất nhiều khi chỉ đơn giản là phù hợp hay không phù hợp với hoàn cảnh và mục tiêu của mỗi người.

Nếu thị trường khiến bạn mệt mỏi, tài chính bị ảnh hưởng hoặc niềm tin lung lay, rời đi một thời gian hoàn toàn là lựa chọn hợp lý. Sức khỏe tinh thần và sự ổn định cá nhân luôn quan trọng hơn bất kỳ khoản đầu tư nào.

Ngược lại, nếu bạn có tầm nhìn dài hạn, có khả năng chịu đựng một thị trường ít biến động trong thời gian dài, thu nhập nhỏ giọt và coi mùa đông là cơ hội để tích lũy và học hỏi, thì việc ở lại có thể mang lại lợi thế lớn khi chu kỳ mới bắt đầu.

Không nhất thiết phải đứng ở hai thái cực. Nhiều người giảm tỷ trọng, giữ lại một phần danh mục nhỏ để theo dõi thị trường hoặc chuyển sang chiến lược thụ động hơn như canh tác lợi suất trên DeFi. Điều quan trọng là bạn hiểu được giới hạn của mình và đưa ra lựa chọn dựa trên hoàn cảnh cá nhân.