MegaETH và làn sóng dư thừa Layer 2 trầm trọng trước thềm ICO, liệu có sự khác biệt nào sắp diễn ra?

Sự trỗi dậy của các giải pháp Layer 2 (L2) đã thay đổi căn bản cấu trúc thị trường, biến Ethereum từ một blockchain duy nhất thành một "MegaETH" – một hệ sinh thái phức hợp gồm Layer 1 an toàn và một loạt các lớp thực thi mở rộng. Tuy nhiên, tốc độ phát triển chóng mặt của L2, đặc biệt là các dự án mới ra mắt, đang làm dấy lên mối lo ngại về sự phân mảnh thanh khoản và nguy cơ tái diễn "Hội chứng chuỗi chết" từng xảy ra với một số L2 thế hệ trước.

Trong bối cảnh thanh khoản bị phân mảnh và sự dư thừa L2 đang lên đến đỉnh điểm, việc MegaETH – một blockchain Layer-2 được thiết kế cho tốc độ giao dịch thời gian thực và nhận được sự hỗ trợ đáng kể từ Vitalik Buterin – chính thức mở đăng ký cho đợt chào bán token công khai (ICO) trên Sonar (nền tảng tự lưu trữ của Cobie) trở thành tâm điểm phân tích. Đợt ICO này chấp nhận thanh toán bằng USDT, với tùy chọn khóa token một năm để nhận phân bổ ưu đãi, diễn ra sau đợt gọi vốn riêng tư 10 triệu USD. Với thành tích ấn tượng hơn 6,57 tỷ giao dịch trên mạng thử nghiệm, MegaETH không chỉ đại diện cho làn sóng L2 mới mà còn là một trường hợp then chốt để đánh giá liệu các dự án có vốn hóa lớn, được hỗ trợ mạnh mẽ có thể phá vỡ mô hình "chuỗi chết" tiềm năng hay không.

[ ZOOMER ]

MEGAETH TO CONDUCT PUBLIC ICO ON COBIE'S SONAR

— zoomer (@zoomerfied) October 15, 2025

Sức mạnh nền tảng của MegaETH và phân tích TVL

Ethereum Layer 1 (L1) vẫn là bức tường thành về bảo mật và giá trị cốt lõi. Trong khi tổng tổng giá trị khóa (TVL) của toàn bộ hệ sinh thái L2 có thể vượt qua mốc hàng chục tỷ USD, chúng ta cần so sánh tỷ lệ giữa TVL trên L1 và TVL trên các L2 mới.

Đọc thêm: Layer 2 Base thông báo chuẩn bị ra mắt token quản trị tại sự kiện Base Camp 2025

Phân tích cho thấy, TVL của Top 5 L2 (như Arbitrum, Optimism, Base, v.v.) thường chiếm khoảng 70% đến 85% tổng TVL của tất cả các L2. Điều này cho thấy sự phân mảnh thanh khoản không chỉ nằm giữa L1 và L2 mà còn cực kỳ rõ rệt ngay trong nội bộ L2. Các L2 mới, bao gồm cả những dự án được gọi vốn lớn, thường khởi điểm với TVL ban đầu rất thấp. Ví dụ, một L2 mới có thể chỉ đạt được dưới 1% TVL của L2 dẫn đầu trong những tuần đầu tiên ra mắt, cho thấy sự khó khăn trong việc thu hút tài sản khỏi các "cường quốc" L2 đã có vị thế.

Về vốn hóa gọi vốn (Funding Raise), các L2 mới thường có tỷ lệ Vốn Hóa Gọi Vốn trên TVL (Funding-to-TVL Ratio) cao một cách đáng ngờ. Một dự án L2 mới có thể gọi được 50 triệu USD nhưng chỉ quản lý được 10 triệu USD TVL thực tế, tạo ra tỷ lệ 5:1. Ngược lại, một L2 trưởng thành có thể có tỷ lệ này chỉ là 0.2:1 (ví dụ, gọi vốn 100 triệu USD với TVL 500 triệu USD). Tỷ lệ 5:1 này tạo ra áp lực rất lớn lên việc niêm yết token, vì nhà đầu tư và cộng đồng kỳ vọng giá trị token phải phản ánh mức định giá cao trong vòng gọi vốn, bất chấp tiện ích và hoạt động thực tế thấp.

Rủi ro về "hội chứng chuỗi chết" (Deadchain)

Mối lo ngại về việc các L2 mới lặp lại vết xe đổ của các dự án thế hệ trước (như một số L2 dựa trên mô hình farming và point-gathering trước khi niêm yết token) là hoàn toàn có cơ sở. Hội chứng chuỗi chết (Deadchain) xảy ra khi một chuỗi chỉ được sử dụng như một phương tiện để tích lũy "airdrop point" thay vì là một nền tảng thực thi tiện ích.

Đọc thêm: Sàn giao dịch lớn nhất Hàn Quốc Upbit rục rịch ra mắt Layer-2 Giwa

Để đánh giá rủi ro này, chúng ta cần xem xét tỷ lệ địa chỉ hoạt động hàng ngày (DAA) trên tổng số địa chỉ. Một L2 đang phát triển mạnh mẽ có thể duy trì tỷ lệ DAA trên tổng số địa chỉ đã từng tương tác ở mức 5% đến 10% sau khi niêm yết token. Tuy nhiên, một "chuỗi chết" điển hình sẽ chứng kiến tỷ lệ này giảm mạnh xuống chỉ còn dưới 1% ngay sau sự kiện airdrop. Điều này chứng minh rằng 99% người dùng ban đầu chỉ là những người "farming" điểm và rời bỏ ngay khi không còn động lực khai thác thanh khoản.

Các L2 mới ra mắt hiện nay phải đối mặt với một thách thức lớn hơn: họ phải chứng minh tính nổi bật. Nếu một L2 chỉ đơn thuần là một bản clone của máy ảo Ethereum (EVM) với chi phí gas thấp hơn một chút, nó không có lý do tồn tại bền vững. Sự khác biệt cần phải đến từ các tính năng độc quyền, ví dụ như tối ưu hóa cho Game Fi, tích hợp phần cứng DePIN cấp độ giao thức, hoặc một mô hình quản trị và bảo mật đột phá. Nếu không có tính năng nổi bật này, khả năng trở thành "zombie chain" (chuỗi vẫn tồn tại nhưng không có giao dịch thực tế) sau khi airdrop là trên 60%.

Bức tranh toàn cảnh L2: Phân mảnh và sự thiếu tính độc đáo

Thực tế về bức tranh L2 hiện tại là sự gia tăng đột biến của các dự án, dẫn đến tình trạng thanh khoản bị phân mảnh một cách nghiêm trọng.

Hiện tại, số lượng L2 đang hoạt động có thể lên tới hàng chục, nhưng chỉ có khoảng 10% trong số đó chiếm hơn 90% tổng khối lượng giao dịch. Sự chênh lệch này cho thấy phần lớn L2 còn lại, mặc dù có vẻ hoạt động, thực chất là các bản clone đang cạnh tranh cho dưới 10% thị phần còn lại. Sự cạnh tranh khốc liệt này buộc các dự án phải đốt vốn marketing và airdrop để thu hút người dùng, tạo ra một mô hình tăng trưởng không bền vững.

Số lượng giao dịch trên các Layer 2. Nguồn: The Block 

Điều đáng lo ngại hơn là sự thiếu tính nổi bật trong thiết kế. Khi công nghệ OP Stack và ZK Stack trở nên dễ tiếp cận, chi phí để khởi động một L2 mới đã giảm đi đáng kể. Tuy nhiên, điều này lại tạo ra hàng loạt L2 giống nhau, mà chúng ta gọi là "commodity L2s" (L2 hàng hóa). Đối với người dùng cuối, sự khác biệt giữa L2 A và L2 B là không đáng kể, dẫn đến việc họ chỉ tập trung vào L2 nào có thanh khoản sâu nhất hoặc hệ sinh thái DApp mạnh nhất – thường là những L2 đã niêm yết token và có vị thế dẫn đầu.

Hướng đi mới: Kỷ nguyên blockchain modular và áp lực lên L2

Sự xuất hiện của các giải pháp Blockchain Modular (như các lớp Data Availability - DA) đang thay đổi triệt để động lực của thị trường L2. Các công nghệ như Celestia và EigenLayer đã giảm thiểu đáng kể rào cản kỹ thuật và chi phí triển khai cho các Rollup mới. Chi phí Call Data (dữ liệu giao dịch được gửi lên L1) từng là gánh nặng lớn nhất, nay đã được tối ưu hóa nhờ EIP-4844 và các giải pháp DA ngoài chuỗi.

Hậu quả của sự tối ưu hóa chi phí này là một sự bùng nổ của các L2, L3 và các Appchain. Dự báo, số lượng L2/L3 được khởi chạy có thể tăng trên 200% so với năm trước. Sự gia tăng này đẩy nhanh tốc độ phân mảnh thanh khoản, làm trầm trọng thêm tình trạng mà chúng ta đã đề cập: 10% L2 đứng đầu sẽ phải cạnh tranh với một số lượng lớn L2 "hàng hóa" mới, buộc các dự án này phải tìm kiếm các "ngách" thị trường siêu nhỏ để tồn tại thay vì nhắm đến mục tiêu thống trị thị trường chung.

Khung đánh giá bền vững: Công thức PRPU

Ngoài TVL và DAA, một nhà phân tích chuyên nghiệp cần tập trung vào các số liệu chứng minh tính bền vững tài chính của một L2. Đề xuất sử dụng Protocol Revenue per User (PRPU), được tính bằng công thức:

PRPU thể hiện khả năng của một L2 trong việc tạo ra doanh thu thực tế từ phí giao dịch, sau đó dùng doanh thu này để chi trả cho chi phí bảo mật (gửi dữ liệu lên Ethereum L1) và vận hành Sequencer.

Một L2 được coi là có mô hình kinh doanh bền vững cần đạt PRPU trên 0.50 USD USD mỗi người dùng hàng tháng. Mức này cho phép dự án có đủ lợi nhuận để tự chủ tài chính mà không cần phụ thuộc vào việc bán token dự trữ (Inflationary Token Sales) hoặc vốn đầu tư mạo hiểm. Ngược lại, những L2 có PRPU dưới 0.10 USD USD đang ở trong tình trạng rủi ro cao, gần như phải dùng toàn bộ doanh thu để chi trả cho chi phí L1. Những dự án này phụ thuộc 95% vào việc tạo ra airdrop points để thu hút người dùng, xác nhận rủi ro hội chứng chuỗi chết (Deadchain) khi động lực đầu cơ không còn.

Hướng dẫn tham gia mua ICO MegaETH trên Cobie's Sonar

Như đã biết sau thành công của dự án stablecoin Plasma đã bán ICO token XPL trên Cobie's Sonar với lợi nhuận gấp 30 lần cho nhà đầu tư và bây giờ MegaETH sẽ được xem là cơ hội tiếp theo của các nhà đầu tư săn lùng những dự án ICO với mong muốn tương tự, và sau đây là cách tham gia mua ICO dự án MegaETH rất đơn giản:

Bước 1:

Đăng ký mua tại liên kết này: https://token.megaeth.com/ 

Bước 2:

Bấm vào đăng ký mua (register).

Bước 3:

Kết nối ví và tạo tài khoản trên Cobie Sonar.

Bước 4:

Sau khi tạo tài khoản Sonar và kết nối ví, bắt đầu tiến hành KYC để đủ điều kiện tham gia đợt mua ICO sắp tới của MegaETH.

Bước 5:

Đây là khi bạn đã hoàn thành KYC và đủ điều kiện. 

Tổng kết và định hướng tương lai

Trong kỷ nguyên Modular, cuộc đua của L2 không còn là cuộc đua công nghệ mà là cuộc đua về mô hình kinh tế. Các nhà đầu tư cần phải hết sức cảnh giác với các dự án có tỷ lệ Funding-to-TVL cao và PRPU thấp, vì USD dấu hiệu rõ ràng nhất của một "dead chain in waiting" (chuỗi chết đang chờ).

Dù sự bùng nổ của các giải pháp Layer 2 hứa hẹn một kỷ nguyên mở rộng vô tận cho Ethereum, nhà đầu tư và người dùng cần nhận thức rõ rằng không phải mọi chuỗi đều được tạo ra bình đẳng. MegaETH vẫn là trụ cột bất khả xâm phạm về bảo mật và là nguồn vốn lõi, nhưng tương lai của các L2 mới nằm ở mô hình kinh tế, chứ không phải chỉ là sự vượt trội về mặt công nghệ.

Đọc thêm: Tìm hiểu về Starknet, giải pháp mở rộng thế hệ mới cho Ethereum

Cuộc chiến thực sự hiện nay không phải là cuộc đua tăng trưởng TVL ảo, mà là cuộc sàng lọc về tính bền vững. Các dự án chỉ dựa vào airdrop points và restaking incentives mà bỏ qua các chỉ số cốt lõi về hiệu quả vốn và doanh thu thực tế như PRPU (Protocol Revenue per User) đang tự đặt mình vào nguy cơ cao trở thành "dead Chain" sau khi token niêm yết. 

Thị trường đang tiến tới sự củng cố, chỉ những L2 nào có mô hình kinh tế tự chủ, tỷ lệ sticky TVL trên 40%, và tính nổi bật rõ ràng mới có thể thoát khỏi vũng lầy phân mảnh và thực sự trở thành những cường quốc trong hệ sinh thái mở rộng của Ethereum. Hãy đầu tư với sự thận trọng, tập trung vào lợi nhuận thực tế mà nền tảng tạo ra, chứ không phải sự cường điệu của vốn hóa gọi vốn ban đầu.