Trong lĩnh vực đầu tư tài chính, đặc biệt là giao dịch ký quỹ (margin trading), thuật ngữ “Margin Call” luôn được xem là một trong những yếu tố cốt lõi giúp nhà đầu tư quản lý rủi ro. Dù là khái niệm quen thuộc trong thế giới tài chính, song không phải ai cũng hiểu rõ bản chất và ý nghĩa của nó. Việc nắm vững kiến thức về Margin Call là điều cần thiết để mỗi nhà đầu tư có thể chủ động bảo vệ tài sản và đưa ra quyết định sáng suốt hơn trên thị trường đầy biến động.
Margin Call là gì?
Margin Call , hay còn gọi là Margin Call, là tình huống xảy ra khi giá trị tài sản trong tài khoản giao dịch ký quỹ của nhà đầu tư giảm xuống gần hoặc thấp hơn mức yêu cầu duy trì (maintenance margin) do sàn giao dịch quy định. Khi đó, hệ thống sẽ gửi thông báo yêu cầu nhà đầu tư nộp thêm tiền vào tài khoản hoặc đóng bớt vị thế giao dịch để đảm bảo đủ tài sản thế chấp cho khoản vay ký quỹ.
Trong các giao dịch ký quỹ, nhà đầu tư thường sử dụng đòn bẩy tài chính, tức là vay thêm vốn từ sàn để mở vị thế lớn hơn so với số tiền hiện có. Khi giá tài sản giảm, giá trị danh mục sụt giảm nhanh hơn so với mức biến động thực tế của thị trường. Nếu mức ký quỹ giảm đến ngưỡng cảnh báo, sàn giao dịch sẽ kích hoạt Margin Call để đảm bảo an toàn cho hệ thống và tránh rủi ro mất khả năng thanh toán.
Trong trường hợp nếu đã Margin Call nhưng nhà đầu tư vẫn không kịp bổ sung ký quỹ, sàn giao dịch sẽ phải thực hiện bán toàn bộ tài sản để hu hồi số tiền đã cho vay.
Đọc thêm: Cháy tài khoản nhưng vẫn nợ, người dùng Binance loay hoay không hiểu chuyện gì xảy ra
Khi nào Margin Call xảy ra?
Margin Call thường xuất hiện khi tổng giá trị tài sản ròng (equity) trong tài khoản của nhà đầu tư giảm xuống thấp hơn mức duy trì ký quỹ mà sàn giao dịch quy định. Trong trường hợp đó, nhà đầu tư buộc phải nộp thêm tiền hoặc cắt giảm vị thế. Nếu họ không thực hiện trong thời gian quy định, sàn giao dịch có thể tiến hành thanh lý một phần hoặc toàn bộ vị thế để thu hồi khoản vay.
Đây là cơ chế tự động nhằm đảm bảo an toàn cho cả sàn và các nhà đầu tư khác, đồng thời hạn chế rủi ro hệ thống khi giá thị trường biến động mạnh.
Cách tính mốc Margin Call
Mặc dù mỗi sàn giao dịch có thể áp dụng công thức tính khác nhau, nhưng về cơ bản, mức Margin Call có thể được xác định như sau:
Margin Call = (Giá trị vị thế / Đòn bẩy) – Vốn tự có
Trong đó, giá trị vị thế là tổng giá trị của các tài sản đang được giao dịch, đòn bẩy thể hiện tỷ lệ vốn vay trên vốn tự có, còn vốn tự có là phần tiền thực tế của nhà đầu tư. Khi kết quả tính toán tiệm cận ngưỡng Margin Call , sàn sẽ phát tín hiệu cảnh báo hoặc tự động thực hiện lệnh gọi ký quỹ.
Phân loại Margin Call
Trên thực tế, có hai loại Margin Call phổ biến là Initial Margin Call và Maintenance Margin Call. Với Initial Margin Cal sàn sẽ yêu cầu bổ sung ký quỹ ngay từ khi nhà đầu tư mở vị thế mới mà chưa đáp ứng đủ tỷ lệ ký quỹ ban đầu. Trong khi đó, Maintenance Margin Call xảy ra khi giá trị tài sản trong tài khoản giảm xuống dưới ngưỡng duy trì sau khi đã mở vị thế. Đây là dạng cảnh báo phổ biến hơn, vì thường xuất hiện khi thị trường biến động mạnh hoặc nhà đầu tư sử dụng đòn bẩy cao.
Đọc thêm: Binance nhận cơn mưa chỉ trích sau sự cố thanh lý tài sản của người dùng
Nguyên nhân dẫn đến Margin Call
Có nhiều yếu tố khiến nhà đầu tư rơi vào tình huống bị gọi ký quỹ. Nguyên nhân phổ biến nhất là việc sử dụng đòn bẩy quá cao. Khi đó, chỉ cần một biến động nhỏ của thị trường cũng đủ khiến tỷ lệ ký quỹ sụt giảm mạnh. Bên cạnh đó, biến động giá bất thường, đặc biệt trong thị trường tiền điện tử hay hàng hóa, có thể khiến giá trị tài sản giảm đột ngột và kích hoạt Margin Call .
Một nguyên nhân khác là quản lý rủi ro kém — khi nhà đầu tư không đặt lệnh dừng lỗ (stop loss) hoặc không theo dõi thường xuyên tỷ lệ ký quỹ của mình. Ngoài ra, những thay đổi trong chính sách ký quỹ của sàn giao dịch cũng có thể khiến nhà đầu tư bất ngờ rơi vào tình trạng Margin Call nếu không cập nhật kịp thời.
Cách phòng tránh Margin Call
Để hạn chế rủi ro bị Margin Call , nhà đầu tư cần xây dựng chiến lược quản lý vốn hiệu quả. Trước hết, nên tránh sử dụng đòn bẩy quá cao, đặc biệt khi thị trường có dấu hiệu biến động mạnh. Việc theo dõi thường xuyên tỷ lệ ký quỹ (margin level) giúp nhà đầu tư phát hiện sớm nguy cơ và có biện pháp xử lý kịp thời.
Bên cạnh đó, đặt lệnh dừng lỗ (stop loss) là công cụ hữu hiệu để kiểm soát rủi ro khi giá đi ngược xu hướng kỳ vọng. Ngoài ra, việc đa dạng hóa danh mục đầu tư cũng giúp giảm thiểu thiệt hại khi một tài sản cụ thể sụt giá mạnh. Cuối cùng, nhà đầu tư cần tuân thủ kỷ luật giao dịch và không để cảm xúc chi phối các quyết định tài chính.
Hiểu rõ "con dao" Margin để không bị đứt tay
Margin Call là cơ chế quan trọng trong giao dịch ký quỹ, giúp bảo vệ cả nhà đầu tư lẫn hệ thống giao dịch khỏi những rủi ro quá lớn. Tuy nhiên, nếu không hiểu rõ cách hoạt động của nó, nhà đầu tư có thể dễ dàng rơi vào tình huống bị thanh lý ngoài ý muốn.
Hiểu rõ bản chất, nguyên nhân và cách phòng tránh Margin Call chính là bước đầu tiên để xây dựng một chiến lược đầu tư an toàn và bền vững. Trong bối cảnh thị trường tài chính luôn biến động không ngừng, kiến thức về Margin Call không chỉ giúp nhà đầu tư hạn chế rủi ro mà còn mở ra cơ hội tối ưu hóa lợi nhuận một cách thông minh và có kiểm soát.
