Mô hình nến là gì?
Nến là một loại kỹ thuật biểu đồ được sử dụng để mô tả biến động giá của một tài sản. Được phát triển lần đầu ở Nhật Bản vào thế kỷ 18, nến đã được sử dụng để tìm các mô hình có thể cung cấp thông tin chuyên sâu về biến động giá của tài sản trong nhiều thế kỷ. Ngày nay, nhà giao dịch tiền mã hoá sử dụng nến để phân tích dữ liệu giá trong quá khứ và dự đoán biến động giá trong tương lai.
Nhiều nến kết hợp với nhau thường tạo thành các mô hình có thể chỉ ra liệu giá có nhiều khả năng tăng, giảm hay giữ nguyên. Hãy cùng xem xét cách mà những mô hình như vậy có thể cung cấp thông tin chuyên sâu về tâm lý thị trường và cơ hội giao dịch.
Biểu đồ nến hoạt động như thế nào?
Giả sử bạn đang theo dõi giá của một tài sản như cổ phiếu hoặc tiền mã hóa trong một khoảng thời gian như một tuần, một ngày hoặc một giờ. Biểu đồ nến là một cách để biểu diễn dữ liệu giá này một cách trực quan.
Nến có thân và 2 đường thẳng (thường được gọi là râu nến hoặc bóng nến). Thân nến thể hiện phạm vi giữa giá mở cửa và giá đóng cửa trong khoảng thời gian đó còn râu nến hoặc bóng nến thể hiện mức giá cao nhất và mức giá thấp nhất đạt được trong cùng khoảng thời gian đó.
Phần thân nến màu xanh lá cho biết giá đã tăng trong giai đoạn này. Phần thân nến màu đỏ biểu thị nến giảm giá, nghĩa là giá đã giảm trong thời gian đó.
Cách đọc các mô hình nến
Các mô hình nến được hình thành bằng cách sắp xếp nhiều nến theo một trình tự cụ thể. Có rất nhiều mô hình nến, mỗi mô hình nến lại có cách diễn giải riêng. Trong khi một số mô hình nến có thể cung cấp thông tin chuyên sâu về sự cân bằng giữa phe mua và phe bán thì số khác có thể cho thấy sự đảo chiều, tiếp tục hoặc do dự.
Các mô hình nến không phải là tín hiệu mua hoặc bán một cách tự nhiên., chúng là một cách xem xét các xu hướng thị trường hiện tại để xác định các cơ hội sắp tới. Do đó, việc xem xét mô hình nến trong ngữ cảnh của nó là việc làm cần thiết.
Để giảm bớt rủi ro thua lỗ, nhiều nhà giao dịch sử dụng mô hình nến kết hợp với các phương pháp phân tích khác như Phương pháp Wyckoff, Lý thuyết sóng Elliott, và Lý thuyết Dow. Nhà giao dịch cũng thường sử dụng các chỉ báo phân tích kỹ thuật (TA) như đường xu hướng, Chỉ số sức mạnh tương đối (RSI), Stochastic RSI, Mây Ichimoku hoặc Parabolic SAR.
Đọc thêm: Lý thuyết Dow là gì? Ứng dụng lý thuyết Dow trong phân tích kỹ thuật
Các mô hình nến cũng có thể được sử dụng kết hợp với mức hỗ trợ và mức kháng cự. Trong giao dịch, mức hỗ trợ là các điểm giá mà lực mua được kỳ vọng sẽ mạnh hơn lực bán còn mức kháng cự là các mức giá mà lực bán được kỳ vọng sẽ mạnh hơn lực mua.
Đọc thêm: Hỗ trợ và kháng cự trong phân tích kỹ thuật là gì?
Mô hình nến tăng giá
Cây búa
Mô hình búa là nến có râu nến dưới dài ở đáy của xu hướng giảm, trong đó râu nến dưới có kích thước ít nhất gấp đôi thân nến. Mô hình búa cho thấy mặc dù áp lực bán lớn nhưng phe mua (bull) đã đẩy giá trở lại gần mức mở cửa. Mô hình búa có thể có màu đỏ hoặc xanh lá, nhưng búa màu xanh lá có thể cho thấy một phản ứng tăng mạnh hơn.
Búa ngược
Mô hình này giống như một chiếc búa nhưng có một sợi bấc dài phía trên thân thay vì phía dưới. Tương tự như mô hình búa, phần bấc phía trên phải có kích thước ít nhất gấp đôi phần thân.
Một chiếc búa đảo ngược xảy ra ở dưới cùng của một xu hướng giảm và có thể cho thấy một sự đảo chiều tiềm năng đi lên. Râu nến trên cho thấy giá đã dừng đà giảm, mặc dù phe bán cuối cùng đã đẩy giá xuống gần mức mở cửa (tạo nên hình dạng điển hình của búa ngược). Búa đảo ngược có thể chỉ ra rằng áp lực bán đang giảm dần và phe mua có thể sớm kiểm soát thị trường.
Ba chàng lính trắng
Mô hình nến ba chàng lính trắng bao gồm ba nến màu xanh lá cây liên tiếp với mỗi cây đều có giá mở cửa nằm bên trong thân nến trước đó và có giá đóng cửa vượt đỉnh của nến trước đó.
Trong mô hình này, các nến có râu nến dưới nhỏ hoặc không có. Điều này cho thấy rằng phe mua mạnh hơn phe bán (khiến giá tăng lên). Một số nhà giao dịch cũng xem xét kích thước của nến và độ dài của râu nến. Mô hình này có xu hướng hoạt động hiệu quả hơn khi thân nến lớn hơn (áp lực mua mạnh hơn).
Mẹ bồng con tăng (Bullish harami)
Mô hình mẹ bồng con tăng (bullish harami) gồm một cây nến dài màu đỏ được tiếp nối bởi một cây nến nhỏ màu xanh lá cây có thân nến nằm gọn trong thân của cây nến dài trước đó. Mô hình harami tăng giá có thể hình thành trong hai ngày hoặc lâu hơn và đây là mô hình cho thấy đà bán đang chậm lại và có thể sắp kết thúc.
Mô hình nến giảm giá
Người treo cổ
Mô hình người treo cổ giống với mô hình búa báo hiệu xu hướng giảm. Mô hình này thường hình thành vào cuối xu hướng tăng với thân nến nhỏ và râu nến dưới dài. Râu nến dưới cho thấy đã có một đợt bán tháo mạnh sau xu hướng tăng, nhưng phe mua đã lấy lại quyền kiểm soát và đẩy giá lên trở lại (tạm thời). Đây là điểm mà phe mua cố gắng duy trì xu hướng tăng trong khi nhiều người bán tham gia, tạo ra một điểm không chắc chắn.
Mô hình người treo cổ sau một xu hướng tăng dài có thể đóng vai trò như một lời cảnh báo rằng phe mua có thể sớm mất đà trên thị trường, cho thấy khả năng đảo ngược sang xu hướng giảm.
Sao băng
Mô hình sao băng được biểu diễn bằng một cây nến với râu nến trên dài, ít hoặc không có râu nến dưới và thân nến nhỏ nằm ở phía đáy. Mô hình sao băng có hình dạng tương tự như búa ngược nhưng được hình thành vào cuối xu hướng tăng.
Mô hình nến này chỉ ra rằng thị trường đã đạt đến mức cao cục bộ, nhưng sau đó phe bán đã nắm quyền kiểm soát và đẩy giá xuống trở lại. Trong khi một số nhà giao dịch thích bán hoặc mở vị thế short khi một ngôi sao băng được hình thành, những người khác lại thích đợi nến tiếp theo để xác nhận mô hình.
Ba con quạ đen
Ba con quạ đen bao gồm ba nến đỏ liên tiếp mở trong thân của nến trước và đóng dưới mức thấp nhất của nến cuối cùng. Mô hình này đối lập với mô hình ba chàng lính trắng. Mô hình lý tưởng nhất là khi các cây nến không có râu nến trên dài, chỉ báo rằng có áp lực bán liên tục khiến giá giảm. Kích thước của nến và chiều dài của râu nến có thể được sử dụng để đánh giá cơ hội tiếp tục.
Mẹ bồng con giảm (Bearish harami)
Mô hình mẹ bồng con giảm (Bearish Harami) gồm một cây nến dài màu xanh được tiếp nối bởi một cây nến nhỏ màu đỏ có thân nến nằm gọn trong thân của cây nến dài trước đó.
Mô hình nến harami giảm có thể diễn ra trong hai hoặc nhiều khoảng thời gian (tức là, hai hoặc nhiều ngày nếu bạn đang sử dụng biểu đồ hàng ngày). Mô hình nến này thường xuất hiện vào cuối xu hướng tăng và có thể báo hiệu sự đảo chiều khi phe mua mất đà.
Mây đen che phủ
Mô hình mây đen che phủ bao gồm một cây nến đỏ có giá mở cửa cao hơn giá đóng cửa của cây nến xanh trước đó nhưng sau đó giá đóng cửa nằm dưới điểm giữa của thân cây nến xanh đó. Mô hình nến này có xu hướng phù hợp hơn khi đi kèm với khối lượng giao dịch cao, cho thấy đà tăng có thể sớm chuyển từ tăng sang giảm. Một số nhà giao dịch thích đợi thanh đỏ thứ ba để xác nhận mô hình.
Ba mô hình nến tiếp tục
Tăng giá ba bước
Mô hình nến tăng giá ba bước xuất hiện trong xu hướng tăng, trong đó ba nến đỏ liên tiếp có thân nhỏ được theo sau bởi sự tiếp tục của xu hướng tăng. Lý tưởng nhất là nến đỏ không được nằm trong thân của nến trước đó. Sự tiếp tục xu hướng tăng được xác nhận bằng một cây nến màu xanh lá cây có thân nến to, cho thấy phe mua đang quay trở lại kiểm soát xu hướng.
Giảm giá ba bước
Giảm giá ba bước là phiên bản ngược lại của tăng giá ba bước. Mô hình này chỉ ra sự tiếp diễn của xu hướng giảm
Mô hình nến doji
Mô hình doji hình thành khi giá mở cửa và giá đóng cửa giống nhau (hoặc rất giống nhau). Giá có thể di chuyển trên và dưới giá mở nhưng cuối cùng đóng cửa tại hoặc gần giá mở. Như vậy, mô hình nến doji có thể là chỉ báo cho một điểm do dự giữa lực mua và lực bán. Tuy nhiên, việc giải thích mô hình doji phụ thuộc rất nhiều vào ngữ cảnh.
Tùy thuộc vào vị trí của đường mở và đường đóng, doji có thể được mô tả là doji bia mộ, doji chân dài hoặc doji chuồn chuồn.
Doji bia mộ
Đây là nến đảo chiều giảm giá có râu nến trên dài và giá mở cửa và đóng cửa gần mức thấp nhất.
Doji chân dài
Nến do dự có râu nến trên và râu nến dưới và giá mở cửa và giá đóng gần điểm giữa.
Doji chuồn chuồn
Có thể là nến tăng giá hoặc giảm giá, tùy thuộc vào bối cảnh, có râu nến dưới dài và giá mở cửa/giá đóng cửa gần mức cao nhất.
Theo định nghĩa ban đầu của mô hình nến doji, giá mở và đóng phải hoàn toàn giống nhau. Nhưng, điều gì sẽ xảy ra nếu giá mở và đóng không giống nhau mà thay vào đó là rất gần nhau? Khi đó, mô hình được gọi là nến quay đầu. Tuy nhiên, vì thị trường tiền mã hoá có thể rất biến động, nên một doji chính xác là khá hiếm, vì vậy nến quay đầu thường được sử dụng thay thế cho thuật ngữ doji.
Cách sử dụng các mô hình nến trong giao dịch tiền mã hóa
Những người giao dịch ngay nên ghi nhớ các mẹo sau khi sử dụng mô hình nến trong giao dịch tiền mã hóa:
Hiểu những điều cơ bản
Các nhà giao dịch tiền mã hóa nên có hiểu biết vững chắc về những điều cơ bản của các mô hình nến trước khi sử dụng chúng để đưa ra quyết định giao dịch. Điều này bao gồm việc hiểu cách đọc biểu đồ hình nến và các mô hình khác nhau có thể hình thành. Đừng chấp nhận rủi ro nếu bạn không quen thuộc với những điều cơ bản.
Kết hợp các chỉ báo khác nhau
Mặc dù các mô hình nến có thể cung cấp thông tin chi tiết có giá trị, nhưng chúng nên được sử dụng cùng với các chỉ báo kỹ thuật khác để tạo thành các dự đoán toàn diện hơn. Một số ví dụ về các chỉ báo có thể được sử dụng kết hợp với các mô hình nến bao gồm đường trung bình động, RSI và MACD.
Sử dụng nhiều khung thời gian
Các nhà giao dịch tiền mã hóa nên phân tích các mô hình nến trên nhiều khung thời gian để hiểu rõ hơn về tâm lý thị trường. Ví dụ: nếu một nhà giao dịch đang phân tích biểu đồ hàng ngày, họ cũng nên xem biểu đồ hàng giờ và 15 phút để xem các mô hình diễn ra như thế nào trong các khung thời gian khác nhau.
Thực hành quản lý rủi ro
Sử dụng các mô hình nến mang lại rủi ro giống như bất kỳ chiến lược giao dịch nào. Các nhà giao dịch phải luôn thực hành các kỹ thuật quản lý rủi ro, chẳng hạn như đặt lệnh cắt lỗ, để bảo vệ vốn của họ. Điều quan trọng nữa là tránh giao dịch quá mức và chỉ tham gia các giao dịch có tỷ lệ phần thưởng rủi ro thuận lợi.
Mọi nhà giao dịch đều có thể hưởng lợi từ việc làm quen với các thanh nến và ý nghĩa của chúng, ngay cả khi họ không kết hợp chúng vào chiến lược giao dịch của mình.
Mặc dù chúng có thể hữu ích trong việc phân tích thị trường, nhưng điều quan trọng cần nhớ là các mô hình nến cũng có thể hoàn toàn sai. Chúng là những chỉ báo hữu ích truyền tải lực mua và bán cuối cùng sẽ thúc đẩy thị trường. Tuy nhiên, chúng vẫn nên được sử dụng cùng với các công cụ khác và quản lý rủi ro hợp lý để giảm thiểu tổn thất tiềm ẩn.
