Bitlayer là gì ? Cùng tìm hiểu về giao thức xây dựng mạng lưới Bitcoin đầu tiên

TVL của giao thức này đạt đỉnh vào tháng 1 2025 với 400 triệu USD được khóa lại trong giao thức. Cho thấy tiềm năng và sự tin tưởng của cộng đồng đối với Bitlayer

• Khả năng mở rộng (scalability): Bitcoin hiện chỉ xử lý được khoảng 7 giao dịch mỗi giây với thời gian xác nhận khối trung bình là 10 phút. Tốc độ này quá chậm so với nhu cầu của các ứng dụng hiện đại như DeFi. Đây vốn là lĩnh vực yêu cầu hiệu suất cao và chi phí thấp.
• Tính lập trình (programmability): Bitcoin không hỗ trợ hợp đồng thông minh, khiến nó bị hạn chế trong việc triển khai các ứng dụng phức tạp như sàn giao dịch phi tập trung, nền tảng cho vay hay sàn giao dịch NFT.
• Cầu nối phi tập trung (trustless bridge): Việc chuyển tài sản giữa Bitcoin và các Layer 2 hoặc blockchain khác thường phải thông qua các trung gian, làm giảm tính phi tập trung và tăng rủi ro bảo mật.

1. Xử lý giao dịch ngoài chuỗi: Các giao dịch được thực hiện trên Layer 2 của Bitlayer, giúp giảm tải cho chuỗi Bitcoin chính và tăng tốc độ xử lý lên đáng kể.
2. Layered Virtual Machine (LVM): Đây là thành phần trung tâm của Bitlayer, đảm bảo tính tương thích với EVM và các máy ảo khác. LVM cho phép Bitlayer thực thi hợp đồng thông minh bằng các ngôn ngữ lập trình phổ biến như Solidity, giúp các nhà phát triển từ Ethereum dễ dàng chuyển sang nền tảng này.
3. Sequencer (trình sắp xếp): Node Sequencer có nhiệm vụ thu thập, tổ chức và gửi các lô giao dịch từ Layer 2 lên Layer 1 để xác minh thêm. Nhờ Sequencer mà Bitlayer đạt được thời gian xác nhận khối chỉ 3 giây, nhanh hơn rất nhiều so với 10 phút của Bitcoin.
4. Prover và Challenger:
   • Prover: Chịu trách nhiệm gửi các giao dịch từ Layer 2 lên Layer 1 và tạo ZK proofs nếu giao dịch bị cản trở. 
   • Challenger: Giám sát mạng và phát hiện các giao dịch không hợp lệ. Nếu xảy ra tranh chấp, ZK proofs sẽ được sử dụng để giải quyết, đảm bảo tính chính xác và minh bạch.
5. Asset Bridge (cầu nối tài sản): Bitlayer sử dụng Discreet Log Contracts (DLC) để chuyển tài sản giữa Bitcoin và Bitlayer một cách an toàn và phi tập trung. DLC cho phép hai bên thiết lập các thỏa thuận phức tạp mà không cần tiết lộ chi tiết giao dịch, tăng tính riêng tư và giảm rủi ro gian lận.
   

• Discreet Log Contracts (DLC): Công nghệ này cho phép các hợp đồng thông minh được thực thi mà không cần công khai toàn bộ chi tiết giao dịch, giúp tăng tính riêng tư và bảo mật. DLC đặc biệt hữu ích trong việc chuyển tài sản giữa Bitcoin và Bitlayer mà không cần trung gian.
• Optimistic-DLC (OP-DLC): Một phiên bản nâng cấp của DLC, sử dụng BitVM Federation làm oracles để xác minh giao dịch một cách phi tập trung và loại bỏ sự phụ thuộc vào bên thứ ba.
• Thời gian xác nhận nhanh: Với tốc độ xác nhận khối chỉ 3 giây, Bitlayer vượt xa Bitcoin và thậm chí nhanh hơn Ethereum, mang lại trải nghiệm người dùng mượt mà hơn.
• Phí thấp: Phí gas trung bình trên Bitlayer chỉ khoảng 0,10 USD, rẻ hơn đáng kể so với Bitcoin và cả Ethereum trong những giai đoạn tắc nghẽn mạng. Điều này làm cho Bitlayer trở thành một lựa chọn lý tưởng cho các ứng dụng yêu cầu nhiều giao dịch với chi phí thấp.
  

Các tính năng nổi bật của Bitlayer

• Hỗ trợ hợp đồng thông minh

Nhờ BitVM và LVM, Bitlayer cho phép triển khai các hợp đồng thông minh tương thích với EVM trên nền tảng của mình. Điều này mở ra cơ hội cho các ứng dụng DeFi, NFT, Gaming và nhiều lĩnh vực khác trên Bitcoin. Đây vốn những lĩnh vực mà trước đây Bitcoin không thể tham gia do thiếu tính lập trình.

Ví dụ, người dùng có thể xây dựng các sàn giao dịch phi tập trung hoặc nền tảng cho vay sử dụng BTC trực tiếp trên Bitlayer, điều mà trước đây chỉ có thể thực hiện trên Ethereum.

• Khả năng mở rộng cao

Với thiết kế Rollup, Bitlayer có thể xử lý hàng nghìn giao dịch mỗi giây ngoài chuỗi. Sau đó nén chúng thành một giao dịch duy nhất trên Bitcoin Layer 1.

Hệ sinh thái của Bitlayer

Bitlayer đã xây dựng một hệ sinh thái với 43 DApps, tập trung vào nhiều lĩnh vực chủ chốt. Giao thức này không chỉ áp dụng các công nghệ hiện có mà còn giới thiệu nhiều cải tiến đáng chú ý trong thời gian gần đây

• DeFi/BTCFi: Bao gồm các ứng dụng giao dịch, lending, farming và các dịch vụ tài chính khác sử dụng BTC. Ví dụ, người dùng có thể staking BTC để nhận lãi suất hoặc tham gia các pool thanh khoản trên Bitlayer.

• Gaming và NFT: Các trò chơi blockchain và thị trường tài sản số, nơi người dùng có thể sở hữu và giao dịch các vật phẩm trong game dưới dạng NFT.
• Cơ sở hạ tầng: Các công cụ phát triển, cầu nối và dịch vụ hỗ trợ khác giúp mở rộng hệ sinh thái.

• Quản trị (governance): Người nắm giữ BTR có thể tham gia bỏ phiếu cho các quyết định quan trọng liên quan đến phát triển và quản lý của Bitlayer, chẳng hạn như cập nhật giao thức hay phân bổ quỹ.
• Khuyến khích (incentives): BTR được sử dụng để thưởng cho người dùng và nhà phát triển đóng góp vào hệ sinh thái, như tham gia staking, cung cấp thanh khoản hoặc xây dựng DApps.

So sánh Bitlayer với Ethereum

• Phí gas thấp và ổn định, lý tưởng cho các ứng dụng DeFi và DApps.
• Thời gian khối nhanh (3 giây), cải thiện trải nghiệm người dùng.
• Bảo mật cao từ Bitcoin, vượt trội hơn so với PoS của Ethereum.
• Tiềm năng khai thác thanh khoản khổng lồ từ Bitcoin, loại tiền điện tử có vốn hóa lớn nhất.

• Hệ sinh thái DApps còn nhỏ (hơn 100 DApps) so với Ethereum (hơn 4.000 DApps).
• Là dự án mới, Bitlayer cần thời gian để phát triển cộng đồng và thu hút nhà phát triển.

Đội ngũ phát triển và quỹ đầu tư đứng sau

• Charlie Yechuan Hu (CEO): Cựu chuyên gia tại Polygon, Tezos và Polkadot. Ông là người khởi xướng ý tưởng BitVM. CEO của Bitlayer có nhiều kinh nghiệm sâu rộng trong việc phát triển các hệ sinh thái blockchain lớn.
• Kevin Changbin He (CTO): Từng là lãnh đạo kỹ thuật tại Huobi, nơi Kevin đã phát triển Heco Chain và nhiều blockchain tương thích EVM từ đó mang lại kiến thức chuyên môn cho Bitlayer.

• 5 triệu USD (3/2024): Vòng gọi vốn do Framework Ventures và ABCDE dẫn đầu.
• 11 triệu USD (7/2024): Vòng gọi vốn do ABCDE và Franklin Templeton dẫn đầu.
• 9 triệu USD (10/2024): Vòng gọi vốn do Polychain và Franklin Templeton dẫn đầu.

Lộ trình và tương lai

• Trong năm 2025: Đạt 20.000 TPS, mở rộng hệ sinh thái DApps và trở thành trung tâm của BTCFi và Web3 trên Bitcoin.
• Phát triển thêm các công cụ và dịch vụ để hỗ trợ nhà phát triển, thu hút các dự án DeFi, NFT và gaming.
• Hợp tác với các nền tảng khác để tăng cường tính tương tác và tiện ích của hệ sinh thái.